Zachowek w Krakowie

Czy wiesz, że w prawie polskim, aby pozbawić krewnego prawa do majątku ze spadku, nie wystarczy pominąć go w testamencie? Zachowek jako instytucja prawa spadkowego, jest istotnym zabezpieczeniem interesów najbliższej rodziny spadkodawcy. Nasza kancelaria prowadzi sprawy o zachowek w Krakowie. Jako adwokat zajmujący się zachowkiem wyjaśnię, kiedy można ubiegać się o zachowek w Krakowie, na jaką kwotę można liczyć oraz na czym tak naprawdę polega wydziedziczenie. 


Zachowek (Kraków) – co to jest?

Zachowek (w Krakowie) to uprawnienie do zgłoszenia roszczenia pieniężnego przeciwko osobom powołanych do spadku w testamencie. Przysługuje osobom, które zostały pominięte w testamencie, ale dziedziczyłyby na mocy ustawy. Wobec małoletnich i osób niezdolnych do pracy wynosi 2/3 udziału jaki przysługiwałby im z mocy ustawy. Wobec pozostałych 1/2 tego udziału. 

< Aby lepiej zobrazować, jak działa zachowek, posłużę się przykładem. Załóżmy, że zmarły pozostawił majątek 10.000 zł, nie był żonaty i miał dwóch pełnoletnich i zdolnych do pracy synów (A i B). Zgodnie z hierarchią dziedziczenia, opisaną w Kodeksie Cywilnym, każdy z synów dziedziczy 50% majątku, czyli po 5.000 zł. Zmarły sporządził jednak testament, w którym powołał do całości spadku jedynie syna A. W tej sytuacji syn B ma roszczenie o zachowek do syna A w wysokości 1/2 wartości jego udziału jaki przypadałby mu z ustawy, a więc o 1/2 z 5.000 zł, czyli 2.500 zł. > 

Istotą idei zachowku według ustawodawcy jest dopilnowanie, aby pieniądze pozostały w rodzinie. Z tego powodu nawet jak rodzina nie jest powołana do dziedziczenia w testamencie, to ma ona prawo do części majątku spadkowego. Pozbawić tego prawa może tylko wydziedziczenie. Można go dokonać wyłącznie z konkretnych, wymienionych w Kodeksie powodów, o czym niżej. 


Komu przysługuje zachowek w Krakowie?

Jak wspomniałem zachowek przysługuje najbliższej rodzinie, konkretnie małżonkowi, rodzicom i zstępnym (dzieci, wnuki itd.) spadkodawcy. Należy pamiętać, że zachowek przysługuje im tylko wtedy, kiedy dziedziczyliby z ustawy. Innymi słowy np. rodzice nie mogą ubiegać się o zachowek, kiedy spadkodawca pozostawił i powołał do spadku dzieci.

Zachowek (w Krakowie) mogą otrzymać też osoby, które są powołane w testamencie, ale ich udział jest mniejszy niż potencjalny zysk z zachowku. Wtedy zachowek zostanie obliczony z różnicy tych dwóch kwot. Nie można powołać kogoś w testamencie np. do 1/100 udziału w spadku i obejść w ten sposób prawo do zachowku. 


Obliczanie zachowku

Wyliczenie kwoty zachowku często nie jest tak proste jak w podanym przykładzie. Podczas obliczeń, do całości masy spadkowej dolicza się zapisy windykacyjne i darowizny dokonane przez zmarłego, a także fundusze z fundacji rodzinnej, jeśli takowa została powołana przed śmiercią. 

Nie dolicza się zapisów zwykłych i poleceń spadkowych. Pomija się również drobne darowizny wynikające ze zwyczajów jak np. prezenty urodzinowe czy świąteczne oraz darowizny dokonane dawniej niż 10 lat temu na rzecz osób nie będących spadkobiercami lub uprawnionymi do zachowku. Darowizny na rzecz spadkobierców i osób uprawnionych do zachowku dolicza się zawsze. 

Darowizn na rzecz małżonka nie dolicza się, jeśli były dokonane przed zawarciem małżeństwa. Podobnie darowizn na rzecz zstępnych nie dolicza się, jeśli były darowane co najmniej na 300 dni przed ich urodzeniem. 

Wszystko powyższe powoduje, że do ustalenia wartości zachowku potrzeba skrupulatnej analizy działań spadkodawcy na wiele lat przed jego śmiercią. 


Wydziedziczenie Kraków

Wydziedziczenie jest w świadomości Polaków mocno niezrozumiałe. Nie ma ono nic wspólnego z pozbawieniem prawa do dziedziczenia. W rzeczywistości wydziedziczenie to pozbawienie prawa do zachowku. 

Aby dokonać skutecznego wydziedziczenia należy wyrazić je wprost w testamencie. Trzeba również podać jasno powód wydziedziczenia. Według Kodeksu Cywilnego (art. 1008) można wydziedziczyć osobę, która: 

  1. wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;

2. dopuściła się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci; 

3. uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych. 

Wymienione przesłanki są w większości nieprecyzyjne, co często prowadzi do sporów sądowych. Przesłanka wydziedziczenia musi istnieć obiektywnie, a nie tylko w świadomości spisującego testament. Sąd ocenia po przeprowadzeniu postępowania, czy przesłanka opisana w testamencie zaszła i czy faktycznie uzasadnia wydziedziczenie. 


Postępowanie sądowe o zachowek w Krakowie

Zachowek (w Krakowie) jest roszczeniem pieniężnym, zatem pierwszym krokiem jest wystosowanie do spadkobiercy wskazanego w testamencie wezwania do zapłaty. W wezwaniu należy podać dokładną kwotę do zapłaty i wyjaśnić sposób obliczenia kwoty zachowku. Trzeba również wskazać termin zapłaty, pod rygorem skierowania sprawy do sądu. 

Jeżeli jest kilku spadkobierców, to odpowiadają oni solidarnie do chwili działu spadku. Oznacza to, że możemy skierować wezwanie do zapłaty pełnej kwoty do każdego z nich z osobna. Jeżeli nastąpił dział spadku każdy odpowiada proporcjonalnie do wartości swojego udziału. 

W razie odmowy zapłaty i niemożliwości polubownego rozwiązania sporu kolejnym krokiem jest pozew o zapłatę do sądu. Sądem właściwym w sprawach o zachowek jest sąd spadku. Jeżeli jest kilku spadkobierców należy pozwać wszystkich jednocześnie i wskazać, że ich odpowiedzialność jest solidarna (przed działem spadku). 

Napisanie dobrego pozwu jest najważniejszą i najtrudniejszą rzeczą w większości postępowań sądowych, również w tym przypadku. Aby nie zaniedbać kwestii formalnych i dowodowych radzę zgłosić się do prawnika specjalizującego się w prawie spadkowym. 


Obrona w procesie o zachowek w Krakowie

Druga strona może kwestionować roszczenie o zapłatę zachowku na kilka różnych sposobów: 

1. Roszczenie się przedawniło – Roszczenie o zachowek przedawnia się z upływem 5 lat od ogłoszenia testamentu. Po tym czasie podniesiony zarzut przedawnienia skutkować będzie oddaleniem powództwa; 

2. Doszło do pomyłki podczas ustalania prawa do zachowku – przyczyny mogą być różne np. pomylono się w obliczeniach masy spadkowej, podstawy zachowku, nie uwzględniono darowizn lub zapisów itd.;

3. Wnoszący o zachowek został skutecznie wydziedziczony – należy wtedy wskazać na zapis o wydziedziczeniu w testamencie i powołać dowody na potwierdzenie przesłanki wydziedziczenia.

Aby skutecznie podważyć prawo do zachowku znów najlepiej jest skorzystać z pomocy specjalisty, szczególnie kiedy w sprawie dominują emocje, a nie chłodne, logiczne spojrzenie. 


Podsumowanie

Zachowek (w Krakowie) jest kontrowersyjnym elementem prawa spadkowego. Ludzie spisujący testament często nie wiedzą o jego istnieniu i nie myślą o wydziedziczeniu. Dopiero po śmierci okazuje się, że roszczenie o zachowek istnieje i wybucha konflikt rodzinny, który trudno rozwiązać polubownie. 

Jak wielokrotnie wspomniałem, zarówno podczas dochodzenia zachowku, jak i obrony przed roszczeniem o zachowek najlepiej jest skorzystać z pomocy prawnika. W sprawach o zachowek (w Krakowie) ważne będą nie tylko umiejętności i wiedza prawnicza, ale również dystans do sprawy. 

Nasza kancelaria prawna w Krakowie specjalizuje się m. in. w prawie spadkowym. Dobry Prawnik w Krakowie pomoże każdemu w sprawie zachowku. Dlatego zachęcam do kontaktu oraz zadawania pytań telefonicznie lub poprzez nasz formularz kontaktowy. Oferujemy darmową wstępną analizę sprawy i wycenę usług. 

W kwestiach prawa spadkowego zachęcam również do przeczytania artykułu o tym jak w ogóle zabrać się do spraw spadkowych – Spadek krok po kroku.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany.